Dziecko nie chce się uczyć: co robić?
Jednym z najważniejszych zadań każdego rodzica jest zapewnienie dziecku optymalnych warunków rozwoju. W przypadku pociech szczególnie istotne jest właściwe wykorzystanie potencjału intelektualnego i umożliwienie rozwijania zdolności. Jednak jeśli Twojego dziecka nie ciągnie do zdobywania wiedzy, zamiast zmuszać je do siedzenia nad książkami, upewnij się, jakie jest prawdziwe podłoże trudności w uczeniu się. Co zrobić, kiedy dziecko ma problemy w nauce?
Wsłuchaj się w swoją intuicję i porozmawiaj z nauczycielami
Jeśli martwisz się, że Twoja córka lub Twój syn nie robią tak szybkich postępów w nauce jak ich rówieśnicy, pamiętaj, że każde dziecko rozwija się we własnym tempie i nie należy ich do siebie porównywać.
Sygnałem, który powinien dać Ci do myślenia, może być sugestia od nauczycieli przedszkolnych lub szkolnych, że podłoże trudności w nauce jest bardziej złożone niż nierzadko stereotypowo przypisywane taki uczniom lenistwo.
Wsłuchaj się również w rodzicielską intuicję. Twoim zdaniem kłopoty z przyswajaniem wiedzy albo zwlekanie z odrabianiem zadań domowych wynikają z ocen, którą nie satysfakcjonują Twojej pociechy? Być może boryka się ona z trudnościami, które sprawiają, że wysiłek włożony w naukę do tej pory nie skutkował ocenami w dzienniku adekwatnymi do starań dziecka.
Umów się na wizytę u psychologa dziecięcego
Zawsze warto skonsultować sytuację dziecka z psychologiem. Poza zebraniem wywiadu od rodzica lub rodziców na temat codziennego funkcjonowania punktem wyjścia będzie opinia o dziecku z placówki edukacyjnej, do której uczęszcza. Wszystkie zebrane informacje pozwolą specjaliście jeszcze lepiej poznać przedszkolaka lub ucznia i zdiagnozować powód jego trudności w nauce.
Podstawą będzie diagnoza psychologiczna dziecka, którą zawsze stawia psycholog diagnosta. Specjalista poprosi je o wypełnienie odpowiednich testów psychologicznych, dostosowanych do zauważonych trudności i wieku pacjenta.
Warto wiedzieć, że diagnoza postawiona przez psychologa diagnostę jest niezbędna do ubiegania się o orzeczenie o niepełnosprawności lub opinię dotyczącą specjalnych potrzeb edukacyjnych (np. nauczania indywidualnego, uczęszczania do klasy integracyjnej lub zajęć rewalidacyjnych w szkole). Takie indywidualne podejście do ucznia najczęściej wpływa pozytywnie na jego chęci do zdobywania wiedzy i wyniki w nauce.
Trudności w nauce i niepowodzenia szkolne – możliwe przyczyny
Kłopoty w nauce u dzieci mają różne podłoże. Mogą wynikać z zaburzeń rozwojowych, takich jak zaburzenia ze spektrum autyzmu (w tym zespół Aspergera), ADD (zaburzenia koncentracji) czy ADHD (zespół nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi).
W psychologii dziecięcej wyróżnia się też specyficzne trudności w nauce, które wynikają z nieharmonijnego rozwijania się dziecka i występują mimo inteligencji w normie. Tacy uczniowie mogą mieć np. zaburzenia integracji sensorycznej, zaburzenia przetwarzania słuchowego i wiele innych dolegliwości, które są konsekwencją opóźnienia rozwoju części funkcji poznawczych i/lub ruchowych organizmu, a także braku współdziałania funkcji poznawczych i ruchowych.
Do najczęściej występujących trudności tego typu należą te, które wpływają na zdolności pisania, czytania i liczenia. Niepowodzenia szkolne dzieci z dyskalkulią są widoczne przede wszystkim na lekcjach matematyki, ale mogą też wpływać na umiejętności rozwiązywania zadań na fizyce, chemii, a nawet geografii. Dysortografia (nieumiejętność niepopełniania błędów ortograficznych) i dysleksja (trudność w nauce czytania) powodują kłopoty z przyswajaniem materiału i na języku polskim, i na wielu innych przedmiotach humanistycznych, takich jak historia i języki obce. Z kolei dysgrafia, czyli poważne trudności w starannym pisaniu, podobnie ja dysleksja, wpływa na trudności w nauce innych przedmiotów.
Na koniec warto pamiętać, że diagnoza psychologiczna ucznia pomoże wykluczyć lub potwierdzi emocjonalne podłoże problemów w nauce, jak rozwód rodziców, brak wartościowej relacji rodziców z pociechą, zmiana szkoły, śmierć bliskiej osoby itd.
